Συγγραφέας: GEORGE ORWELL
Εκδόσεις: ΚΑΚΤΟΣ
Σελίδες: 341
Τιμή: 14.11
Κατηγορία: ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Έτος έκδοσης: 1999
Όλοι έχουμε ακουστά την έκφραση "ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί" αλλά πόσοι από εμάς γνωρίζουν την ιστορία της; Ο "Μεγάλος Αδελφός" είναι το καταπιεστικό σύστημα που περιγράφεται στο βιβλίο "1984" του George Orwell το οποίο παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα.
Το 1984 είναι ένα από τα πιο συζητημένα βιβλία όλων των εποχών. Έχει χαρακτηριστεί μέχρι και προφητικό, και όχι άδικα. Γράφτηκε το 1948 αλλά παρόλα αυτά είναι πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς περιγράφει με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τον κόσμο στον οποίον βαδίζουμε. Ο συγγραφέας περιγράφει το 1948 πως φαντάζεται ότι θα έχει καταλήξει η κοινωνία στο μελλοντικό τότε έτος 1984. Ο συγγραφέας πραγματικά αξίζει συγχαρητήρια, είναι μεγάλο κρίμα που πέθανε νέος, έναν χρόνο αφότου έγραψε το "1984".
Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο είναι υπό κομμουνιστικού καθεστώτος και κυβερνάται από το "κόμμα". Το κόμμα παραποιεί τα στοιχεία παρόντος και παρελθόντος όποτε το κρίνει σκόπιμο, εξαφανίζει τους αντιφρονούντες χωρίς ίχνος και παρακολουθεί όλα τα μέλη του κόμματος. Το σύστημα είναι ειδικά σχεδιασμένο ώστε να μετατρέπει τους ανθρώπους σε πειθήνια όργανα και να συντηρεί τον εαυτό του εξαλείφοντας εγκαίρως οποιαδήποτε εν δυνάμει απειλή. Κάνει χρήση οποιουδήποτε μέσου, ακόμα και του πολέμου, για να καταφέρει να περάσει απαρατήρητες τις πράξεις του. Όσον αφορά τους πτολετάριους, οι οποίοι είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού και δεν έχουν σχέση με το κόμμα, φροντίζουν να τους έχουν το επίπεδο χαμηλά απασχολώντας τους με ασήμαντα πράγματα (π.χ. τζόγο).
Η ιστορία ξεκινάει με τον κεντρικό χαρακτήρα, τον Γουίνστον Σμίθ ο οποίος είναι μέλος του κόμματος όντας δημόσιος υπάλληλος. Είναι μόνος, φοβισμένος και μισεί την ζωή του όπως είναι και ακόμα περισσότερο μισεί τον "Μεγάλο Αδελφό". Μέσα του γνωρίζει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι για να αλλάξει τα πράγματα όμως δεν μπορεί να αντέξει άλλο και την ζωή του ως έχει και μέσα του αργοπεθαίνει. Ξέρει πως δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν και συνεχώς καταπιέζει τον εαυτό το ώστε να μην δείχνει τα πραγματικά του συναισθήματα, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πράγματα χειρότερα από τον θάνατο... Δυστυχώς για αυτόν είναι από τους λίγους ανθρώπους που σκέφτεται και αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ζωή του. Είναι η αιώνια μάχη των συναισθημάτων με την λογική, η ανάγκη για ελευθερία ενάντια στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης.
Θεωρώ πως αυτό είναι ένα βιβλίο που όλοι πρέπει να έχουν διαβάσει. Δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα αλλά ένα μάθημα ζωής, καθώς είναι αδιαμφισβήτητο πως αυτά που περιγράφονται σε κάποιον βαθμό γίνονται και σήμερα στην δική μας κοινωνία. Ήδη δεν είναι μυστικό πως οι τηλεφωνικές γραμμές παρακολουθούνται και παραβιάζονται οι ελευθερίες μας. Αλλά εκτός από τα συνηθισμένα, υπάρχουν και άλλες μεγάλες αλήθειες, λιγότερο γνωστές, που αναδεικνύονται. Για παράδειγμα η σχέση της γλώσσας με την σκέψη (και αυτό ας γίνει μάθημα σε εμάς που παρακολουθούμε να πετσοκόβουν συνεχώς την γλώσσα μας) καθώς ο "Μεγάλος Αδελφός" περιορίζει την γλώσσα σε μια προσπάθεια να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων. Ενδιαφέρον καθώς και θλιβερό είναι επίσης - σε τέλεια αναλογία με το σήμερα - πως τέτοιες προσπάθειες γίνονται ευχαρίστως δεκτές από τον πολύ κόσμο.
Μου άρεσε πολύ η σύλληψη αυτή του συγγραφέα, ότι δηλαδή η γλώσσα σχετίζεται άμεσα με την σκέψη, ότι δηλαδή απλοποιώντας την γλώσσα απλοποιείται και η σκέψη. Βλέπουμε ότι το σύστημα του "Μεγάλου Αδελφού" έχει επίτηδες απλοποιήσει υπερβολικά την γλώσσα, καταργώντας συνεχώς λέξεις, σε μία προσπάθεια να μειώσει το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Ποιος μπορεί να αρνηθεί την απλή αυτή αλήθεια, ότι δηλαδή το επίπεδο της γλώσσας αντικατοπτρίζει και το επίπεδο της κοινωνίας; Οι πρωτόγονες ανθρώπινες κοινωνίες είχαν απλές γλώσσες, ενώ οι νεότερες κοινωνίες ανέπτυσσαν πιο πολύπλοκες γλώσσες. Προόδευε η κοινωνία, εξελισσόταν και η γλώσσα.
Το τέλεια μελετημένο σύστημα του "Μεγάλου Αδελφού" μας δείχνει και άλλες αλήθειες, για παράδειγμα το πως μπορεί ακόμα και η σεξουαλική ανάγκη των ανθρώπων να χρησιμοποιηθεί προς όφελος του ίδιου του συστήματος. Επιπλέον βλέπουμε τις κατασκευασμένες ειδήσεις, οι οποίες σίγουρα δεν είναι αποκλειστική πατέντα του "Μεγάλου Αδελφού". Στοιχεία αποκρύπτονται, παλιότερα άρθρα παραποιούνται, βιβλία ξαναγράφονται, οτιδήποτε κρίνεται απαραίτητο από το κόμμα. Ενδιαφέρον επίσης είναι το πως πολλά πράγματα δεν απαγορεύονται νομικά, αλλά αρκούν για να διαγραφεί ο δράστης (όχι απλά να πεθάνει, αλλά να σβηστεί και κάθε ίχνος ύπαρξης του από παντού) και όλοι γνωρίζουν τους άγραφους αυτούς νόμους. Παρόλα αυτά, βλέπουμε πως το σύστημα ωθεί μερικές φορές τα μέλη του κόμματος στην παρανομία ώστε εκείνοι να νιώθουν συνεχώς φόβο. Ακόμα περισσότερο μου άρεσε το κομμάτι που χρησιμοποιούν τον τζόγο για να κρατάνε απασχολημένα τα πλήθη, κάτι σαν αυτό που συμβαίνει σήμερα δηλαδή. Πιο πρωτόγονη κοινωνία, περισσότερος τζόγος.
Το κόμμα σπείρει την διχόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά το ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που το πετυχαίνει. Κάνει τον έναν να υποψιάζεται τον άλλον, καθώς ακόμα και μέλη της οικογένειας μπορεί να καταγγείλουν το ένα το άλλο. Κάθε ένας είναι ύποπτος, με εξουσία ζωής και θανάτου πάνω στον άλλον, καθώς μια αναφορά για "περίεργη συμπεριφορά" στην "Αστυνομία της Σκέψης" μπορεί να σημάνει το τέλος. Κάθε κοινωνική συνοχή σπάει και κατά συνέπεια το σύστημα είναι απόλυτα ασφαλές, καθώς έτσι αποκλείει να καταφέρουν να βρεθούν μαζί οι εχθροί του. Οι άνθρωποι έχουν αποδεχτεί το γεγονός πως παρακολουθούνται, ακόμα και μέσα στα σπίτια τους, και μάλιστα το να προσπαθήσεις να αποφύγεις τις κάμερες είναι πράξη αξιόποινη και θανατηφόρα.
Θα μπορούσα να μιλάω, ή καλύτερα να γράφω, με τις ώρες για αυτό το βιβλίο, το οποίο είναι πραγματική αποκάλυψη. Η πλοκή είναι ενδιαφέρουσα, τα διδάγματα πολύτιμα, και το βιβλίο κυριολεκτικά ρουφιέται. Επαναλαμβάνω ότι αυτό το βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από όλους, δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο διδακτικό και αποκαλυπτικό μυθιστόρημα από αυτό.
Κριτήρια Αξιολόγησης
Εμφάνιση:
Η εμφάνιση και η ποιότητα της έκδοσης αυτής είναι ικανοποιητική. Να τονίσουμε εδώ πως χρησιμοποιήσαμε την έκδοση του Κάκτου καθώς το βιβλίο αυτό έχει κυκλοφορήσει από πολλούς εκδοτικούς οίκους.
Ευκολία ανάγνωσης:
Το βιβλίο αυτό είναι ευκολοδιάβαστο και ενδιαφέρον. Ο συγγραφέας είναι ξένος, κατά συνέπεια αυτή είναι μια μετάφραση από τα Αγγλικά. Η γλώσσα είναι λιτή, αρκετά καλή και εύκολη. Μία ολόκληρη ημέρα αρκεί για να το τελειώσεις.
Μέγεθος:
Μεγάλο μέγεθος (των εκδόσεων Κάκτος, διότι σε άλλες εκδόσεις έχει μικρότερο μέγεθος) και αποτελείται από 341 σελίδες. Δεν είναι πυκνογραμμένο και κάνει χρήση κανονικού μεγέθους γραμματοσειράς.
Μηνύματα:
Τι να πρωτοπιάσεις... Ναι μεν αυτό το βιβλίο είναι μυθιστόρημα, όμως έχει να μας διδάξει πολλά πράγματα. Το σύστημα μπορεί να μας βάλει σε καλούπια χωρίς καν να το καταλάβουμε, να μας φορέσει παρωπίδες, και να μας υποδουλώσει, όσο εμείς του επιτρέπουμε μέσω της απάθειάς μας. Αυτό που πρέπει να συγκρατήσει κάποιος που έχει διαβάσει αυτό το βιβλίο, είναι οι αμέτρητοι τρόποι που υπάρχουν για αυτό ώστε να τους αναγνωρίζουμε και έτσι να μπορούμε να αμυνθούμε.
Τεκμηρίωση:
Άτοπο
Πρωτοτυπία:
Ρηξικέλευθο βιβλίο παρόλο που γράφτηκε πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ακόμα το διαβάζεις και ανατριχιάζεις. Μάλλον ήταν από τα πρώτα που υπονόησε με τέτοιον τρόπο πως μπορεί να χειραγωγηθεί η ανθρώπινη κοινωνία. Άνοιξε τον δρόμο για μια ολόκληρη γενιά τέτοιων βιβλίων.
Διαχρονικότητα:
Το βιβλίο αυτό είναι επίκαιρο και θα είναι ακόμα πιο επίκαιρο όσο περνάνε τα χρόνια. Διαβάζοντας το ξανά και ξανά νιώθεις τα μάτια σου να ανοίγουν. Σίγουρα είναι ένα βιβλίο απαραίτητο για μια βιβλιοθήκη.
http://www.vivliokritiki.gr/kritiki-vivliou.php?vivliokritiki=1
Εκδόσεις: ΚΑΚΤΟΣ
Σελίδες: 341
Τιμή: 14.11
Κατηγορία: ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Έτος έκδοσης: 1999
Όλοι έχουμε ακουστά την έκφραση "ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί" αλλά πόσοι από εμάς γνωρίζουν την ιστορία της; Ο "Μεγάλος Αδελφός" είναι το καταπιεστικό σύστημα που περιγράφεται στο βιβλίο "1984" του George Orwell το οποίο παρακολουθεί τους πάντες και τα πάντα.Το 1984 είναι ένα από τα πιο συζητημένα βιβλία όλων των εποχών. Έχει χαρακτηριστεί μέχρι και προφητικό, και όχι άδικα. Γράφτηκε το 1948 αλλά παρόλα αυτά είναι πιο επίκαιρο από ποτέ καθώς περιγράφει με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τον κόσμο στον οποίον βαδίζουμε. Ο συγγραφέας περιγράφει το 1948 πως φαντάζεται ότι θα έχει καταλήξει η κοινωνία στο μελλοντικό τότε έτος 1984. Ο συγγραφέας πραγματικά αξίζει συγχαρητήρια, είναι μεγάλο κρίμα που πέθανε νέος, έναν χρόνο αφότου έγραψε το "1984".
Η κοινωνία που περιγράφεται στο βιβλίο είναι υπό κομμουνιστικού καθεστώτος και κυβερνάται από το "κόμμα". Το κόμμα παραποιεί τα στοιχεία παρόντος και παρελθόντος όποτε το κρίνει σκόπιμο, εξαφανίζει τους αντιφρονούντες χωρίς ίχνος και παρακολουθεί όλα τα μέλη του κόμματος. Το σύστημα είναι ειδικά σχεδιασμένο ώστε να μετατρέπει τους ανθρώπους σε πειθήνια όργανα και να συντηρεί τον εαυτό του εξαλείφοντας εγκαίρως οποιαδήποτε εν δυνάμει απειλή. Κάνει χρήση οποιουδήποτε μέσου, ακόμα και του πολέμου, για να καταφέρει να περάσει απαρατήρητες τις πράξεις του. Όσον αφορά τους πτολετάριους, οι οποίοι είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού και δεν έχουν σχέση με το κόμμα, φροντίζουν να τους έχουν το επίπεδο χαμηλά απασχολώντας τους με ασήμαντα πράγματα (π.χ. τζόγο).
Η ιστορία ξεκινάει με τον κεντρικό χαρακτήρα, τον Γουίνστον Σμίθ ο οποίος είναι μέλος του κόμματος όντας δημόσιος υπάλληλος. Είναι μόνος, φοβισμένος και μισεί την ζωή του όπως είναι και ακόμα περισσότερο μισεί τον "Μεγάλο Αδελφό". Μέσα του γνωρίζει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι για να αλλάξει τα πράγματα όμως δεν μπορεί να αντέξει άλλο και την ζωή του ως έχει και μέσα του αργοπεθαίνει. Ξέρει πως δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν και συνεχώς καταπιέζει τον εαυτό το ώστε να μην δείχνει τα πραγματικά του συναισθήματα, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πράγματα χειρότερα από τον θάνατο... Δυστυχώς για αυτόν είναι από τους λίγους ανθρώπους που σκέφτεται και αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ζωή του. Είναι η αιώνια μάχη των συναισθημάτων με την λογική, η ανάγκη για ελευθερία ενάντια στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης.
Θεωρώ πως αυτό είναι ένα βιβλίο που όλοι πρέπει να έχουν διαβάσει. Δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα αλλά ένα μάθημα ζωής, καθώς είναι αδιαμφισβήτητο πως αυτά που περιγράφονται σε κάποιον βαθμό γίνονται και σήμερα στην δική μας κοινωνία. Ήδη δεν είναι μυστικό πως οι τηλεφωνικές γραμμές παρακολουθούνται και παραβιάζονται οι ελευθερίες μας. Αλλά εκτός από τα συνηθισμένα, υπάρχουν και άλλες μεγάλες αλήθειες, λιγότερο γνωστές, που αναδεικνύονται. Για παράδειγμα η σχέση της γλώσσας με την σκέψη (και αυτό ας γίνει μάθημα σε εμάς που παρακολουθούμε να πετσοκόβουν συνεχώς την γλώσσα μας) καθώς ο "Μεγάλος Αδελφός" περιορίζει την γλώσσα σε μια προσπάθεια να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων. Ενδιαφέρον καθώς και θλιβερό είναι επίσης - σε τέλεια αναλογία με το σήμερα - πως τέτοιες προσπάθειες γίνονται ευχαρίστως δεκτές από τον πολύ κόσμο.
Μου άρεσε πολύ η σύλληψη αυτή του συγγραφέα, ότι δηλαδή η γλώσσα σχετίζεται άμεσα με την σκέψη, ότι δηλαδή απλοποιώντας την γλώσσα απλοποιείται και η σκέψη. Βλέπουμε ότι το σύστημα του "Μεγάλου Αδελφού" έχει επίτηδες απλοποιήσει υπερβολικά την γλώσσα, καταργώντας συνεχώς λέξεις, σε μία προσπάθεια να μειώσει το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Ποιος μπορεί να αρνηθεί την απλή αυτή αλήθεια, ότι δηλαδή το επίπεδο της γλώσσας αντικατοπτρίζει και το επίπεδο της κοινωνίας; Οι πρωτόγονες ανθρώπινες κοινωνίες είχαν απλές γλώσσες, ενώ οι νεότερες κοινωνίες ανέπτυσσαν πιο πολύπλοκες γλώσσες. Προόδευε η κοινωνία, εξελισσόταν και η γλώσσα.
Το τέλεια μελετημένο σύστημα του "Μεγάλου Αδελφού" μας δείχνει και άλλες αλήθειες, για παράδειγμα το πως μπορεί ακόμα και η σεξουαλική ανάγκη των ανθρώπων να χρησιμοποιηθεί προς όφελος του ίδιου του συστήματος. Επιπλέον βλέπουμε τις κατασκευασμένες ειδήσεις, οι οποίες σίγουρα δεν είναι αποκλειστική πατέντα του "Μεγάλου Αδελφού". Στοιχεία αποκρύπτονται, παλιότερα άρθρα παραποιούνται, βιβλία ξαναγράφονται, οτιδήποτε κρίνεται απαραίτητο από το κόμμα. Ενδιαφέρον επίσης είναι το πως πολλά πράγματα δεν απαγορεύονται νομικά, αλλά αρκούν για να διαγραφεί ο δράστης (όχι απλά να πεθάνει, αλλά να σβηστεί και κάθε ίχνος ύπαρξης του από παντού) και όλοι γνωρίζουν τους άγραφους αυτούς νόμους. Παρόλα αυτά, βλέπουμε πως το σύστημα ωθεί μερικές φορές τα μέλη του κόμματος στην παρανομία ώστε εκείνοι να νιώθουν συνεχώς φόβο. Ακόμα περισσότερο μου άρεσε το κομμάτι που χρησιμοποιούν τον τζόγο για να κρατάνε απασχολημένα τα πλήθη, κάτι σαν αυτό που συμβαίνει σήμερα δηλαδή. Πιο πρωτόγονη κοινωνία, περισσότερος τζόγος.
Το κόμμα σπείρει την διχόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά το ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που το πετυχαίνει. Κάνει τον έναν να υποψιάζεται τον άλλον, καθώς ακόμα και μέλη της οικογένειας μπορεί να καταγγείλουν το ένα το άλλο. Κάθε ένας είναι ύποπτος, με εξουσία ζωής και θανάτου πάνω στον άλλον, καθώς μια αναφορά για "περίεργη συμπεριφορά" στην "Αστυνομία της Σκέψης" μπορεί να σημάνει το τέλος. Κάθε κοινωνική συνοχή σπάει και κατά συνέπεια το σύστημα είναι απόλυτα ασφαλές, καθώς έτσι αποκλείει να καταφέρουν να βρεθούν μαζί οι εχθροί του. Οι άνθρωποι έχουν αποδεχτεί το γεγονός πως παρακολουθούνται, ακόμα και μέσα στα σπίτια τους, και μάλιστα το να προσπαθήσεις να αποφύγεις τις κάμερες είναι πράξη αξιόποινη και θανατηφόρα.
Θα μπορούσα να μιλάω, ή καλύτερα να γράφω, με τις ώρες για αυτό το βιβλίο, το οποίο είναι πραγματική αποκάλυψη. Η πλοκή είναι ενδιαφέρουσα, τα διδάγματα πολύτιμα, και το βιβλίο κυριολεκτικά ρουφιέται. Επαναλαμβάνω ότι αυτό το βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από όλους, δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο διδακτικό και αποκαλυπτικό μυθιστόρημα από αυτό.
Κριτήρια Αξιολόγησης
Εμφάνιση:
Η εμφάνιση και η ποιότητα της έκδοσης αυτής είναι ικανοποιητική. Να τονίσουμε εδώ πως χρησιμοποιήσαμε την έκδοση του Κάκτου καθώς το βιβλίο αυτό έχει κυκλοφορήσει από πολλούς εκδοτικούς οίκους.
Ευκολία ανάγνωσης:
Το βιβλίο αυτό είναι ευκολοδιάβαστο και ενδιαφέρον. Ο συγγραφέας είναι ξένος, κατά συνέπεια αυτή είναι μια μετάφραση από τα Αγγλικά. Η γλώσσα είναι λιτή, αρκετά καλή και εύκολη. Μία ολόκληρη ημέρα αρκεί για να το τελειώσεις.
Μέγεθος:
Μεγάλο μέγεθος (των εκδόσεων Κάκτος, διότι σε άλλες εκδόσεις έχει μικρότερο μέγεθος) και αποτελείται από 341 σελίδες. Δεν είναι πυκνογραμμένο και κάνει χρήση κανονικού μεγέθους γραμματοσειράς.
Μηνύματα:
Τι να πρωτοπιάσεις... Ναι μεν αυτό το βιβλίο είναι μυθιστόρημα, όμως έχει να μας διδάξει πολλά πράγματα. Το σύστημα μπορεί να μας βάλει σε καλούπια χωρίς καν να το καταλάβουμε, να μας φορέσει παρωπίδες, και να μας υποδουλώσει, όσο εμείς του επιτρέπουμε μέσω της απάθειάς μας. Αυτό που πρέπει να συγκρατήσει κάποιος που έχει διαβάσει αυτό το βιβλίο, είναι οι αμέτρητοι τρόποι που υπάρχουν για αυτό ώστε να τους αναγνωρίζουμε και έτσι να μπορούμε να αμυνθούμε.
Τεκμηρίωση:
Άτοπο
Πρωτοτυπία:
Ρηξικέλευθο βιβλίο παρόλο που γράφτηκε πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ακόμα το διαβάζεις και ανατριχιάζεις. Μάλλον ήταν από τα πρώτα που υπονόησε με τέτοιον τρόπο πως μπορεί να χειραγωγηθεί η ανθρώπινη κοινωνία. Άνοιξε τον δρόμο για μια ολόκληρη γενιά τέτοιων βιβλίων.
Διαχρονικότητα:
Το βιβλίο αυτό είναι επίκαιρο και θα είναι ακόμα πιο επίκαιρο όσο περνάνε τα χρόνια. Διαβάζοντας το ξανά και ξανά νιώθεις τα μάτια σου να ανοίγουν. Σίγουρα είναι ένα βιβλίο απαραίτητο για μια βιβλιοθήκη.
http://www.vivliokritiki.gr/kritiki-vivliou.php?vivliokritiki=1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου